Benzine Octaan 95 of 98
Bij de benzinepomp, heb je de keuze uit tenminste twee benzinekwaliteiten, 95 of 98 RON (Research Octane Number).
Het octaangetal is een eenheid voor de grootheid klopvastheid van benzine.
Maar, waar kan de oude boxer nou op rijden. Ik zie regelmatig boxerrijders 98 RON tanken terwijl ik 95 RON tank.
Het is zeker niet zo dat een hoger octaangetal betekent dat je motor zonder meer beter zal lopen. Dit hangt af van de compressie verhouding. Voor elke compressieverhouding is een geschikt octaangetal. High performance engines met een hoge compressie verhouding hebben hoog RON nodig om pingelen te voorkomen.
Laat we beginnen bij het begin en uitleggen wat de term “octaan” nu eigenlijk betekent. Wanneer de ruwe aardolie in de raffinaderijen verwerkt wordt tot ondermeer benzine, hebben ze daar, afhankelijk van de zuiveringsprocedures, de mogelijkheid om verschillende stoffen te produceren. Zowel heptaan als octaan bevinden zich onder die stoffen en beiden worden gebruikt om benzine te produceren. Benzine is een mengsel van alllerlei koolwaterstoffen en octaan is er daar 1 van . Als je benzine tankt met een octaangetal van bijvoorbeeld 98 dan gedraagt (wat detoneren betreft) deze benzine zich het zelfde als een mengsel van 98% octaan en 2% heptaan. Octaan is voor wat betreft detoneren ideaal, het is zeer klopvast. Maar benzine bestaat uit veel meer dan octaan en heptaan.
Omdat octaan een zeer goede weerstand heeft tegen hoge verdichtingen en heptaan juist niet, is die samenstelling heel belangrijk. Om het belang van het gebruik van een benzine met het juiste octaangehalte te kunnen begrijpen, moeten we nu onze aandacht even richten op de werking van die motor. Elke motor heeft een door de fabrikant bepaalde compressieverhouding. Dat is de mate waarin het verse brandstofmengsel wordt samengeperst, voordat het door de ontsteking tot ontploffing wordt gebracht. Tenminste, als de kwaliteit van die brandstof hoog genoeg is; want benzinedampen hebben nu eenmaal de onhebbelijke gewoonte om, wanneer ze worden samengeperst, spontaan te ontbranden. Deze ongecontroleerde verbranding noemt men ook wel pingelen of detoneren. De benzine komt al tot ontbranding voordat de zuiger het bovenste dode punt heeft bereikt en geeft de kracht van de explosie te vroeg af. Je krijgt dan een tegenwerking. Als een motorfabrikant dus opgeeft dat zijn motor geschikt is om op benzine met een octaangehalte van 95 octaan te lopen, wil hij dus eigenlijk zeggen dat de mate waarin de brandstofdampen in deze motor verdicht worden zodanig is, dat er geen hoger octaangehalte is vereist. Daarnaast wordt door een hogere compressie de ontbranding ook versneld. Hoger gecomprimeerde motoren, vereisen soms wel een benzine met een hoger octaangehalte. Om het allemaal nog wat ingewikkelder te maken is ook de vorm van de verbrandingskamers, het ontstekingstijdstip en de temperatuur waarbij de motor opereert heel belangrijk bij het bepalen van het te gebruiken octaangehalte. De verbrandings kamer, de stochiometrische verhouding moet ongeveer 1 op 14 zijn. Armer of rijker beinvloed detonatie ook sterk. In de recerij wil je graag scherp rijden, dus met zoveel mogelijk lucht maar hij word heter en detoneerd dus eerder. Als de brandstof in de inlaat kanalen condenseert krijg je dat ook, maar grof weg kun tot ongeveer 9 op1 gaan voor octaan getal 95. maar de verbrandings snelheid van 98 is lager dat beteken dat je dan in theorie de onsteking vroeger in moet laten gaan. de verbrandings duur word uitgedrukt in mili sec. de verbranding moet wel op een bepaald punt afgelopen zijn.
Conclusie: Benzine met een te laag octaan gehalte tankt is dit nadelig voor de motor. Maar, wat we met onze boxer kunnen tanken, motoren met gemiddeld zo’n 10 bar aan compressie, ik weet het niet. Daarom de vrienden van BMW boxerclub eens gevraagd wat zijn nou tanken. Daar is massaal op gereageerd. Maar, omdat soms een type motor maar 1 keer voorkomt bij onze leden, kun je hier moeilijk conclusies aan hangen. De R80Rt daarentegen komt wel veel voor bij onze vrienden, maar bij deze motor lopen de meningen nog al uit een. 60 procent tankt 95 RON en 40 procent tankt 100 RON.
Tom Punt heeft een origineel BMW werkplaatshandboek (dealer versie) voor de R45 en R65 vóór 1981 dus met onderbrekerpuntjes en rond luchtfilter informatie over de brandstof.
Hans Crabbe, bekend van de BMW Classic Tour heeft uit de originele folders uit 1977, 1980 en 1983 de informatie over de R60, R75, R80 en R100 gemailt. Deze informatie heb ik samengevat in onderstaande tabel.
Ook de prijs van de benzine is natuurlijk wel eens onderwerp van gesprek. Ik heb geprobeerd de benzine prijs van de laatste 10 jaar weer te geven in een grafiek. Ook heb ik nog een paar gegevens kunnen terug vinden van de benzineprijs van rond 1985. Je kunt concluderen da t vanaf 1985 tot 1995 de benzine redelijk stabiel was, alleen hadden we in 1991 met het kwartje van Kok te maken. De gemiddelde prijsstijging van juni 1986 tot maart 1997 is in deze 10 jaar maar 10 cent, de 10 jaar daarna hebben we een stijging van 60 cent gehad. Gerard van Oostrum januari 2011