Banden

Afhankelijk van het type motorfiets zijn er vele verschillende soorten banden,weer afhankelijk van de inzet:
- Weg
- Off-roadracedoeleinden
Comfort
Lange levensduur
Zware bepakking
Inzetbaar bij nat en droog weer
Eigenschappen off-roadmotoren:Laag gewicht
Meestal geen passagier
Geen zware bepakking
Inzetbaar bij verharde en onverharde wegen
De samenstelling van het rubber en de toevoegingen worden door de meeste fabrikanten geheim gehouden. We kunnen ze echter indelen in 6 typen. Het type rubber wordt meestal in de codering van de band aangegeven. onder punt 2.2a zijn de verschillenderubbersoorten weergegeven.
De bovenste rubbersoorten hebben een goede weerstand tegen agressie (insnijdingen etc.) en het rijden van lage snelheden en kleine afstanden.De onderste rubbersoorten hebben minder weerstand tegen agressie maar een betere weerstand tegen opwarming door het rijden op lange afstanden met hoge snelheid.

Weerstand en snelheid
Type A4: Goede weerstand tegen insnijdingen, loopvlak scheuren en slijtage op zeer ruwe oppervlakken.
Type A: Goede weerstand tegen insnijding, loopvlak scheuren en slijtage bij gemiddelde snelheden die hoger liggen dan die voor A4 (boven).
Type B4: Compromis tussen slijtvastheid en de gemiddelde snelheid op ruwe oppervlakken.
Type B: Hogere weerstand tegen inwendige warmteontwikkeling op oppervlakken die niet bijzonder ruw zijn.
Type C4: Voor rijden op lange ritten bij hoge snelheden op goed onderhouden wegen.
Type C: Zeer hoge weerstand bij hoge gemiddelde snelheden op lange ritten op goed onderhouden wegen.
Het draagvermogen van banden wordt bepaald door de manier van opbouw van het karkas waarop het rubber wordt aangebracht. Het karkas bestaat uit tot koorden gevlochten staaldraden of kunststofvezels zoals rayon, polyester, aramide.Hierop wordt het rubber gehecht.
De rijsnelheid staat in rechtstreeks verband met de bandbelasting. Neemt de snelheid af,dan kan de belasting worden vermeerderd en omgekeerd. Er een aantal belangrijke criteria die de band karakteriseren. Deze criteria zijn:
- De load-index.
- Het snelheid symbool.
- De bandenspanning
Tijdens het versnellen, remmen, bij het nemen van bochten en het rijden met hogere snelheden werken krachten op de band in die hem proberen te vervormen. Daardoor verminderen de prestaties van de band.
Bij de constructievorm onderscheiden we 2 soorten constructies: de diagonaalband en de radiaalband.
Het verschil tussen radiaal en diagonaal, zit in de manier waarop het karkas van de grondverzetband is opgebouwd. De radiaalband is een doorontwikkeling van de diagonaalband en wordt daardoor ook meer toegepast. Dit komt door de voordelen van de radiaal constructie.
Het karkas is gemaakt uit
verschillende gekruiste lagen. De gordel is niet stabiel. Bij de diagonaalband worden de gordel en de zijwanden gevormd door dezelfde laag-structuur (ply-rating). Het loopvlak wordt beïnvloed door buigen van de zijwanden, met als gevolg: Vervorming van de band bij contact op de grond
Beweging in het loop-contact-vlak.
De koordlagen maken een soort “schaarbeweging” in relatie tot elkaar.
Bij de Radiaalband hebben de zijkant en het loopvlak een gescheiden functie.
Het profiel wordt niet beïnvloed door de beweging van de zijwanden, er is dus:
Minder vervorming van de band bij contact op de grond.
Minder beweging in het loop-contact-vlak.
Geen beweging tussen de verschillende koordlagen.
Voordelen:
- Langere levensduur band.
- Betere tractie op alle soorten ondergrond.
- Lager brandstofverbruik als gevolg van lagere rolweerstand.
- Verbeterd comfort.
- Verhoogde weerstand tegen lek rijden.
- Verhoogde weerstand tegen opwarming
Bij een zero-degrees belt wordt als laatste gordellaag een laag gelegd waarbij de koordlagen in de rijrichting van de band liggen. Door koorden van verschillende sterkte en diktes te gebruiken kan een andere stijfheid worden verkregen in het midden van de band dan aan de zijkanten van de band. Hierdoor kan een onderscheid worden gemaakt tussen een band voor een toermotor en en racemotor:
Toermotor: stijf in het midden (veel gewicht en stabiel bij rechtuit rijden) en soepel aan de zijkant (veel contactoppervlak en veilige grip in de bochten.
Racemotor: soepel in het midden (veel contactoppervlak bij acceleratie en remmen) en stijf aan de zijkant (goede terugkoppeling naar de rijder bij het vele bochtenwerk).
Verdere ontwikkeling bij Motorbanden:
Radiaalgordelbanden met zero-degrees belt
Bij hogere motorbanden is de digonaalgordel nodig om de stijfheid in de zijkant van de band te verkrijgen. Een radiaalband wordt bij een hoge band te slap. Om toch iets van het voordeel van de radiaalband te verkrijgen bij een diagonaalkarkas wordt een extra gordel op het diagonaalkarkas gelegd (bias belted). De diagonaalband krijgt hierdoor iets meer de voordelen van de radiaalband terwijl de stijfheid in de wangen wordt behouden:
Voordelen:
- Langere levensduur band.
- Betere tractie op alle soorten ondergrond.
- Lager brandstofverbruik als gevolg van lagere rolweerstand.
- Verbeterd comfort.
- Verhoogde weerstand tegen lek rijden.
- Verhoogde weerstand tegen opwarming.
Welke band kies ik voor een 2 kleps Bmw-boxer?
In de volgende punten proberen we een keuze te maken.
De keuze van een motorband is afhankelijk van de maximale last in combinatie met de maximaal gereden snelheid van het voertuig waarop de band wordt gemonteerd. Een racemotor zal een hogere topsnelheid kunnen halen met een lager gewicht dan een toermotor. Het snelheidsymbool (maximaal gereden snelheid) en de loadindex (maximale last) zijn dus mede bepalend voor de keuze van de band.
Als deze keuze is gemaakt, volgt de keuze voor een band met bijbehorend profiel.
De profielkeuze is afhankelijk van:
In de volgende punten zullen enkele voorbeelden worden behandeld.
Nogmaals de eigenschappen die een toermotor heeft:
- Comfort
- Lange levensduur
- Zware bepakking
- Inzetbaar bij nat en droog weer
Kijk eens op de site van Michelin (www.michelin.nl)
Michelin biedt voor de toermotor o.a. het type Pilot road2 aan.
Wat valt ons op:
- Belasting symbool van 54 tot max. 70
- Snelheidsymbool W.
- Radiaalbanden (ZR)
- Maatvoering niet geschikt voor de 2 klep BMW’s
Voor weg, race of off-road motoren worden verschillende profielen gebruikt. Belangrijkste functie van profiel is grip.
Het profiel bij een motorband loopt tot ver over de schouders door. Ook de rubber samenstelling kan hierbij variëren.
De volgende film van Dunlop laat zien hoe verschillende rubbersoorten in een band het verschil maakt tussen grip en slijtage:
Niet elke type band geschikt voor een hoge snelheid. De snelheid die een band maximaalkan rijden is afhankelijk van de constructie en de rubbersamenstelling.
Daarom is elke band voorzien van een snelheids-symbool zoals aangeven in de onderste tabel. Bovendien is elke band ook voorzien van een Load-index welke de maximale draaglast van de band opgeeft bij deze maximale snelheid.
Codering van banden
De technische presentatie van een band is in wettelijk normen vastgelegd. Dit geldt in het bijzonder voor de opschriften op de zijkant van de band. De norm zorgt ervoor dat de belangrijkste gegevens op de band te vinden zijn. De informatie geeft de gebruiker uitsluitsel over alles wat hij of zij band wil weten. Dus niet alleen de naam van de fabrikant of het type profiel.
- 750 = Bandbreedte in mm (of inch)
- 65 = Hoogte/breedte verhouding (H/S = 0,65)
- R = Radiaal constructie
25 = Velg diameter in inch - XAD = Type band (Michelin aanduiding)
- 65 = 65 Serie
- 1 = 1ste Ontwerp serie van deze band
- E3T = Gestandaardiseerde identificatie code
- Tubeless = Band zonder binnenband
- 190 = Load index
- B = Snelheid symbool
R” betekend “Radiaal” (wordt soms nog extra voluit vermeld). Het betreft de tegenwoordig veel toegepaste bouwwijze, waarbij de karkasdraden radiaal geordend zijn.
Tot ver in de 60er jaren was de diagonaalband het meest voorkomende bandtype. Tegenwoordig wordt voor bepaalde voertuigen dit bandtype alleen in speciale gevallen nog geproduceerd.
Bij motorbanden wordt dit type nog geproduceerd, meestal voor lichte of klassieke motorfietsen. Op de band staat dan in plaats van een ‘R’ een:
- ‘D’ (diagonaal)
- ‘B’ (bias belted)
- ‘-’. (diagonaal)
De doorsnee van de velg wordt diagonaal van velgrand naar velgrand gemeten en wordt meestal in Inches ( ” ) aangegeven.
De velgdiameter kan dus naar millimeters worden omgerekend door de inchwaarde te vermenigvuldigen met 25,4 mm.
Een 120/90-18 band heeft dus een velgdiameter van (18*25,4) 457,2 mm.
Dit getal is het kenmerk voor de belastbaarheid van de band. Elke LI waarde staat voor een bepaalde belasting van de band bij een bepaalde bandenspanning. De waarde is af te lezen in de tabel op de volgende dia. Bijvoorbeeld ‘65’ = 290kg.
De gemonteerde banden moeten in ieder geval de juiste LI waarde hebben. Deze LI waarde is dus afhankelijk van de maximale asbelasting en de maximale snelheid van het voertuig.
De maximale toegestane snelheid bij de maximale toegestane belastbaarheid wordt aangegeven door een speed symbol (snelheid symbool). De waarde is af te lezen in de tabel op de volgende dia.
Voorbeeld: 120/90-18 65H: deze band kan belast worden tot 290 kg bij een maximum snelheid van 210 km/h.
Bandenspanning
Zoals we al eerder hebben aangegeven is de bandenspanning afhankelijk van een aantal factoren: lading, snelheid, temperatuur en de gebruiksomstandigheden. Een verkeerde spanning kan negatieve gevolgen hebben voor het comfort en veiligheid en voor het rendement van de machine. Daarnaast zorgt een correcte spanning voor een correcte plaatsing van de hielen op de velgranden. De juiste bandenspanning in een band zorgt er tevens ook voor dat het karkas het gewicht kan dragen. In de volgende dia’s zullen we deze thema’s nogmaals behandelen.
Te lage bandenspanning geeft zoals de grafiek hiernaast laat zien extreem veel rendementsverlies. (meer brandstofverbruik, minder capaciteit van de machine).
Bovendien zal het comfort en veiligheid sterk verminderen. De hielrand zal niet sterk genoeg in de velg worden gedrukt. Hierdoor bestaat de mogelijkheid dat bij sterke zijdelingse krachten de band van de velg wordt gedrukt.
Ook zal bij een te lage bandenspanning het profiel aan de zijkant overmatig slijten (zie afbeelding boven). De levensduur van de band wordt aanmerkelijk beperkt.
Een onderspanning kan verschillende soorten gevogen hebben
- Rendementsverlies.
- Een te grote doorbuiging van het karkas:
- opwarming van de band
- verhoging van de rolweerstand
- verhoging van het brandstofverbruik
- Insnijding in de flanken
- gekneld materiaal tussen dubbele montage
Rendemetsverlies
Te veel bandenspanning geeft zoals de grafiek hiernaast laat zien ook rendementsverlies. (meer brandstofverbruik, minder capaciteit van b.v. een grondverzet machine). Bovendien zal ook het comfort en veiligheid sterk verminderen. De band gaat meer ‘stuiteren’ waardoor het comfort afneemt. Ook zal bij een te hoge bandenspanning het profiel in het midden overmatig slijten (zie afbeelding boven). De levensduur van de band wordt aanmerkelijk beperkt
Tubeless Banden:
Tegenwoordig worden bijna geen binnenbanden in voertuigen meer gebruikt. Bij een eventuele lekkage ontsnapt bij een tubeless band de lucht langzaam. Bij een binnenband kan bij een inrijding in de buitenband de binnenband als een ballon naar buiten steken waarna meestal een klapband volgt.Het kan zelfs gevaarlijk zijn om een binnenband in een tubeless band te monteren. De tubeless buitenband heeft namelijk een voering die de binnenband vervangt. Wordt er toch een binnenband gemonteerd, dan komt deze er meestal geplooid in te liggen. Dit kan tot gevaarlijke situaties leiden (klapband!).
Veiligheid, omdat de lucht langzaam ontsnapt bij een inrijding.
Tijdens montage kan geen binnenband tussen hiel en velg komen.
Minder onderdelen.
Nadeel tubeless:
- Velgrand is gevoelig voor beschadiging i.v.m. afdichting.
- In de bovenste tekening hier boven is een band met binnenband getekend.
- Het ventiel van de binnenband steekt door de velg naar buiten. De velg zelf is niet luchtdicht.
In de rechts+onderste tekening is een tubeless band getekend. Het ventiel is aan de velg gemonteerd. De velg zelf is luchtdicht.
Banden voorzien van een E-certificaatnummer zijn in een lidstaat van de Europese Unie gekeurd.
Uit het nummer achter de E blijkt in welk land de band gekeurd is.
Banden voorzien van E4 zijn in Nederland door de Rijksdienst voor het Wegverkeer gekeurd.
Voor- en achterbanden van een motorfiets bevatten compleet verschillende eigenschappen.
Op de band wordt dan ook aangegeven of het een voor- (front) danwel achterband(rear) betreft.
Niet alleen wordt onderscheid gemaakt tussen voor- en achterband, ook de draairichting van de band speelt een belangrijke rol. Deze wordt aangegeven door middel van een pijl. De draairichting is van belang vanwege het richtingsgebonden profiel. Hierdoor wordt het water zo efficiënt mogelijk afgevoerd.
Verder is de juiste draairichting belangrijk in verband met de schuine lasverbinding van het loopvlakrubber. Zou de band verkeerd worden gemonteerd, dan kan deze lasverbinding worden opengetrokken.
Voor mijn BMWR100RT heb ik een Metzeler Lasertec 120/90-18 m/c 65H gekocht.
Maximum snelheid BMW R100RT: 180 km/h.
Dus snelheidssymbool S is voldoende.
Maximaal gewicht BMW R100RT: 2 personen + bagage: 440 kg, echter dan max. snelheid 130 km/h.
Loadindex 65 (290 kg) lijkt me meer dan voldoende. (Bij lagere snelheid neemt belastinggraad toe)
Radiaal of diagonaal?
90% wanghoogte is vrij hoog. Bij nieuwere motoren zijn de wanghoogten meestal fors lager. Daarom is stevigheid in een hoge wang belangrijk. Dus diagonaal lijkt me een goede keuze.
De Metzeler Lasertec heeft 3 nylon koordlagen, dus diagonaal-karkas.
9.1Wat zeggen testrapporten?
Metzeler Lasertec 120/90-18 m/c 65H
Maximum snelheid BMW R100RT: 180 km/h.
Dus snelheidssymbool S zou voldoende zijn.
Maximaal gewicht BMW R100RT: 2 personen + bagage: 440 kg, echter dan geldt een max. snelheid van 130 km/h.
Loadindex 65 (290 kg) lijkt me meer dan voldoende. (Bij lagere snelheid kan de belastinggraad toenemen).
De sticker vermeld dat ik de volgende banden moet kiezen:
- Continental TKV11 en TKV12
- Michelin A49 en A48
- Metzeler ME11A en ME55A
Klik voor meer gegevens over de Continental TKV12 op: http://www.continentalbandengroep.nl/
Beoordelingen kunnen worden bekeken op http://www.tyretest.com/
De ME55A is vervangen door de Lasertec. Deze band heeft hetzelfde profiel als de ME55C echter gecombineerd met een verbeterde rubbersamenstelling. Zie onderstaande link:
http://www.metzelermoto.com/
9.2.5Alternatief: Bridgestone batlax BT45?
Alternatieven kunnen worden gezocht door naar de beschikbare afmetingen te zoeken. Indien deze worden gevonden zal waarschijnlijk de loadindex en de snelheidindex wel voldoende zijn voor de 2-klep boxer. Link door naar de site van bridgestone voor meer gegevens over de batlax BT45: http://www.bridgestone.nl/bfe/v/index.jsp?vgnextoid=4fafb1a43f655010VgnVCM1000005101a10aRCRD
Beoordelingen kunnen worden bekeken op http://www.tyretest.com/
Alternatieven kunnen worden gezocht door naar de beschikbare afmetingen te zoeken. Indien deze worden gevonden zal waarschijnlijk de loadindex en de snelheidindex wel voldoende zijn voor de 2-klep boxer. Link b.v. eens naar de site van Maxxis:
http://www.maxxis.com/MotorcycleATV/Street/Promaxx-M6103-Rear.aspx
Tot Slot
Veel succes met het zoeken naar de juiste band voor jouw 2-kleps boxer. Heb je een goed alternatief gevonden laat het ons weten: meld het!
Verder veilig op weg en weinig lekke banden toegewenst